๑. หลักการและเหตุผล
ลงแขก เป็นวัฒนธรรมประเพณีแห่งความเอื้อเฟื้อและเกื้อกูลกันของสังคมคนอีสานในอดีต
ที่นับวันจะสูญหายไปเนื่องจากระบบเศรษฐกิจที่ใช้เงินตราเป็นตัวกำหนด
คนไทยในสมัยนี้รู้จักคำว่า ลงแขก ในความหมายที่เป็นการกระทำผิดอาญา แต่สำหรับคนอีสานแล้ว ลงแขก มีความหมายถึงน้ำใจที่ผู้คนในชุมชนมอบให้กัน
ในการช่วยเหลือกิจการงานต่างๆ ให้สำเร็จลุล่วงโดยเร็ว
เนื่องจากชีวิตของคนอีสานเกี่ยวพันกับอาชีพด้านเกษตรกรรม
ไม่ว่าจะเป็น การทำนา การทำไร่ ทำสวน ซึ่งมีความสัมพันธ์กับระยะเวลาของฟ้าและฝน
จะต้องเร่งรีบในการเพาะปลูก ปักดำ เก็บเกี่ยว
ในครอบครัวใดมีแรงงานมากก็จะทำได้เร็วและทันเวลา
แต่ครอบครัวที่มีคนน้อยก็จะทำสำเร็จได้ยาก ณ จุดนี่เองที่ก่อให้เกิดประเพณี ลงแขก เพื่อช่วยเหลือกันด้านแรงงาน
ไม่มีค่าจ้างตอบแทนมีเพียงน้ำใจเลี้ยงอาหารข้าวปลาตามแต่จะหาได้ในท้องถิ่น หมุนเวียนกันไปจากครอบครัวหนึ่งสู่อีกครอบครัวหนึ่ง
ทำให้กิจการงานสำเร็จลุล่วงมีอาหารเพียงพอไม่ขาดแคลน
เมื่อเทคโนโลยีทางการเกษตรเข้ามาสู่ชุมชนพร้อมกับการส่งเสริมให้มีการปลูกเพื่อขาย
ยุคเศรษฐกิจเงินตราเป็นใหญ่จึงทำให้การช่วยเหลือเกื้อกูลกันในอดีต
กลายมาเป็นการว่าจ้างแรงงานแทน และวัฒนธรรมประเพณีอันดีงามอย่าง การลงแขก จึงพลอยสูญหายไปด้วย และยิ่งมาถึงยุคสมัยที่ลูกหลานวัยรุ่น
หนุ่ม-สาวของเราหนีความแห้งแล้งไปขายแรงงานในเมืองใหญ่
การทำไร่ไถนาของบรรพบุรุษก็ยิ่งขาดแคลนแรงงานหนัก
ก็ได้อาศัยเงินทองที่ลูกหลานส่งมาให้มาจ้างแรงงานในหมู่บ้านใกล้เคียงมาช่วยเหลือ
ก็ยิ่งทำให้การลงแขกถูกลืมเลือนเด็ดขาดไปเลย เพราะการช่วยงานต้องมีค่าจ้างตอบแทน
เลี้ยงข้าวปลาอาหารอีก นี่จึงต้องมีการฟื้นฟูและกล่าวถึงวัฒนธรรมประเพณีอันดีงาม การลงแขก ให้หวนกลับมาอีกครั้งหนึ่ง
ด้วยเหตุนี้เทศบาลตำบล....จึงได้ดำเนินโครงการอนุรักษ์ประเพณีเอาแรงในการทำงาน
(ลงแขกดำนา) ประจำปี พ.ศ.๒๕๕๔ ขึ้น
๒. วัตถุประสงค์
๒.๑
เพื่ออนุรักษ์ ศิลปวัฒนธรรม ประเพณีดั้งเดิมของอาชีพเกษตร
๒.๒
เพื่อให้ราษฎรในพื้นที่โดยเฉพาะเยาวชนได้ซึมซับในวีถีชีวิตเกษตรกร
๒.๓ เพื่อกระตุ้นให้เกษตรกรในพื้นที่หันมาใช้วิธีการลงแขกเพื่อทำการเกษตร
๒.๔ เพื่อเป็นการเชื่อมความสัมพันธ์อันดีระหว่างชุมชน
๓. เป้าหมาย
ดำเนินการ ณ
พื้นที่ของเทศบาลตำบล....โดยมีเนื้อที่
๒๐ ไร่ ตั้งอยู่ หมู่ที่ ๑๙ บ้าน... ตำบล.... อำเภอ.....จังหวัด.....
๔. วิธีดำเนินการ
๔.๑
คัดเลือกพื้นที่ดำเนินการ
๔.๒
ประชาสัมพันธ์โครงการและรณรงค์เชิญชวนให้ประชาชนเข้าร่วมโครงการฯ
๔.๓ จัดทำโครงการอนุรักษ์ประเพณีการเอาแรงในการทำงาน(ลงแขกดำนา)
๔.๔
ดำเนินการตามโครงการฯ
๕. ผู้รับผิดชอบโครงการ
สำนักปลัด เทศบาลตำบล.....
ตำบล......
๖. วันเวลาและสถานที่
วันที่
๘ เดือน สิงหาคม พ.ศ.๒๕๕๕
๗. งบประมาณ
ไม่ใช้งบประมาณของทางราชการ โดยใช้วิธีการดังนี้
การเตรียมพื้นที่ทำนา
-
โดยใช้รถไถของสมาชิกสภาเทศบาลฯ
และของผู้นำชุมชน คิดเป็นมูลค่า ๕,๐๐๐ บาท
พันธุ์ข้าว(ต้นกล้า)
-
ขอรับการสนับสนุนจากประชาชนในหมู่บ้านและชุมชนที่เหลือจากการทำนา
คิดเป็นมูลค่า ๔,๐๐๐ บาท
แรงงานและผู้เข้าร่วมกิจกรรม
-
คณะผู้บริหาร
สมาชิกสภาเทศบาลตำบล.... จำนวน ๑๗ คน
-
พนักงานเทศบาล และพนักงานจ้าง จำนวน
๓๖ คน
-
ผู้ใหญ่บ้าน ผู้นำชุมชน ผู้นำสตรี จำนวน
๓๐ คน
-
คณะครู นักเรียนโรงเรียนเทศบาล ๑ ......
จำนวน ๓๐ คน
๘. ผลที่คาดว่าจะได้รับ
๘.๑
กิจกรรมการเอาแรงในการทำนาได้รับการฟื้นฟูและอนุรักษ์ไว้
๘.๒
เยาวชนสนใจและเข้ามามีส่วนร่วมในกิจกรรม
๘.๓
เสริมสร้างความสามัคคีของคนในชุมชน
๘.๔
สามารถขยายผลกิจกรรมไปสู่หมู่บ้าน และชุมชนอื่นได้
๘.๕ เป็นจิตสำนึกในการฟื้นฟูประเพณีไทยไว้สืบต่อไป